Iqaluit, Nunavut — Tamaitaqpiak Kanadamiutat tunijaujukhat qajangnaittumik imaalu akiliruminqtumik iglukhamingnik. Una qalagjuarniq COVID-19 ajuqhautaa naunaijautaujuq tapkua akiliruminaqtut uglughat pidjutaujut Kanadami naamakhivalianirmun, ilaujuq Nunavunmi.

Ublumi, una Nan'ngarijaujuq Ahmed Hussen, Ministaa Igluliqijiinun ukualu Aalatqiit Ilauqatigiingnirmunlu, unalu Nan'ngarijaujuq Daniel Vandal, Ministaa Northern Affairs ukualu Ilaujuq Maligaliuqvikjuamun haffumunga Saint Boniface – Saint Vital, unalu Nan'ngarijaujuq Lorne Kusugak, Minista munaqhijuq hapkununga Nunavunmi Igluliqiyiryuakkut, tuhaqtitijumajuq kanadami maniliurutinun qanivjaktuq haffumunga $45 milliataala ikajuutighaq napaqtirinirmun 101nik akiliruminaqtunik iglughanik Nunavunmi haffumuuna Havaaghanun Qilamik Iglughanun Pinahuarutinun (RHI).

Una qaffitaalaunia pidjutigijaat Nunavunmi Igluliqijurjuatkut ikajuutainik imaa $30 milliataala, atautimun naamavjaktuq $75 milliataala mighaanun saivat havaaghat.

Havaaghat najugaqaqtut hamani Joamie Court unalu Tundra Ridge Iqalungni, Sanirayak, Kimmirut, Naujaat, Kugaaruk Mittimatalingmilu. Iglughat ikajuutiginiaqtait Inuit, imaa 50 napait iglughat arnanun pihimajut nutarainunlu.

Nutaat maniliurutit ataani haffuma Qilamik Iglughanun Pinahuarutit amigaitunik nakuujunik havaaghaniktiniaqtut iglunik napaqtirinirmun havagvingnun, angiklivalialutik qitqani qanuriniini, hakugikhijuumiqnirmunlu nunallaanun qaniklivalianirmun tikinahuarutiptingnun piijaqpalialugu aghut iglughailiurnirmun Kanadami.

Napaqtirutit amigaitunik havaaghat havaktauliqtutm ilait iniqtaublutik inunikhutiklu.

Uqaqtait:

“Tamaita havaqatigiingniq aghuungnatqiaq kavamaptingnun atahiinarmun hapkua Nunaqaqaaqtut Inuit. Taimaa aghuurutiqaqtugut ikajungnirmun nakuutqiatigut iglughanun qanuriniit Nunaqaqaaqtut nunallaat imaa qilamik havaklugit qajangnaitumik akiliruminaqtunik iglughat avatiini nunap taapkununga iglunik ihariahuktunik. Taimaali ublumi, atautikkut havaqatikpullu, aulahimaatumik tunihiliqtugut iglutigut pijaghanik hapkununga Inuinnait nunallaanginun hamani Nunavunmi. Una ilaujuq qanurinikkut kavamatkut Kanadami Iglutigut Hanaqidjut kinaliqaak ighinaqtaungituq.” – Una Nan'ngarijaujuq Ahmed Hussen, Ministaa Igluliqijiinun unalu Aalakiingnirmun Ilauqatigiingnirmunlu

“Nunavummiut tunijaujughat pijaarnirmun qanuriniinun, qajangnaitumik, akiliruminaqtumiklu iglughanik. Uumuuna maniliurutikkut 101 akiliruminaqtut iglughat nunallaat avatiini Nunavut kavamakput ukualu Nunaqaqaaqtut Ukiuqtaqtumilu havaqatigiit angiklivaliapkaqtaa nunamingni maniliurutit ihuaqhijuumiqhugillu qaniriliit inuuhit inuit Tunungani Ukiuqtaqtumilu. Kavamakput turaaqjmaaqhimajut iglutigut ajuqhautinun avatiini Tunungani havaktugullu ubluq tamaat ihuaqharahuaqhugit inuuhiit akiliruminaqtumik Kanadamiunun. Una Kanadami Iglutigut Hanaqidjut havaktaujuq.” – Una Nan'ngarijaujuq Daniel Vandal, Ministaa Ukiuqtaqtumi Inulirijitkut Ilaujuqlu Maligaliuqvikjuami haffumani Saint Boniface – Saint Vital

“Tautuktaqqut una ilitridjutinun ihumaliurutit angiqatigiignirmunlu – Aajiiqatigiinniq – Qitiptingniukualu kanadami havaktigiit. Akiillu napaqtitirnirmun nalunaqhivaliablutik, aghuurutit qiniqhianirmun manikhainik aghuungnatiqjaujuq. Qujagijaqqut havaqatikput kanadap kavamainin niriukhutallu una maniliqtuuta naunaijautigijaat inmi aulahimaaqtumik angirutit ihuaqhijuuminirmun iglughainun Nunavunmiut.” – Una Nan'ngarijaujuq Lorne Kusugak, Minista munaqhijuq hapkuninga Nunavunmi Igluliqiinun

Naittun Kangiqhidjutit:

• Una RHI imaa $2.5 billiataa;a pinahuarutit pidjutaujuq avatqumajumik 10,000 nutaanik iglughanik ikajuutaujuq pidjutigiblugu qilamik iglughailiunirmun ihuinaaqtaujaaqtut Kanadamiut, taaffumungaluaq qalagjuarnirmun COVID-19, qilamik napaqtiriniq akiliruminaqtut iglughat. • Una RHI pijaujuq anginirhakkut pmanirmun Nunaqaqaaqtut katimajiit, kitut pidjutiqaqtut avatqumajumik 40% tamaia iglughat havaktaujut ataani pinahuarutip turaaqhimajuq Nunaqaqaaqtunun inungnun. • Iglughat ihumagijaujut napaqtiqtaulutik tualuni tatqiqhiutini humi maniliqtuutit pijauniinun uuktuqtut (ilanginun ilaupkaqtaulimaitut), iglughat Tunungani ukualu taijauhimajut pijaarnirmun nunallaat ihumagijaujut napaqtiqtaulutik 18ni tatqiqhiutini. • Naamavjaktuq 33 pusat Qilamik Iglughatigut Pinahuarutinun maniliqtuutit ataani tuglirmik mighaanungauniaqtut arnarnun-turaaqhimajut iglughatigut havaaghat naopaqtaulutik tualuni tatqiqhiutini humi maniliqtuutit tunijaukpata pinahuarutinun uuktuutinun. • Ukua RHI pidjutigijait inungnun pilaarutinun-pihimajut upautidjutit iglughanun, kivgaqtuqhugit inuit atuqtut qajangnautiqarnirmun aihimavighaitununlu aalallu kitut ihuinaaqtauniaqtut, ilaujut: arnat nutaqqat qimaajut ningarnirmun, inirnighat, inulramiit, Nunaqaqaaqtullu inuit, inuit timimingnun ajuqhautiqaqtut, inuit ihumamun aanniarnirmun ipiralainirmunlu ajuqhautiqaqtut, angujaktiugaluit, LGBTQ2+, hungugijaujut katimajut, Qirnariktut Kanadamiut, qanganuaqlu ungahiktumin nuutiqhimajut qimaahimajut. • Kanadap Kanadami Iglutigut Hanaqidjutait (NHS) imaa ituq 10-ukiunik, $72 billiataala upalungaijaut tunihijuq amigaitunun Kanadamiunun najugahainik. • Havaktauhimajuq uvani 2000 tamainun Nunavut Maligaliuviani ukualu Nunatsiami Iglutigut Kuapaliisit Maligaa (Nunavut), Nunavunmi Igluliqijiirjuatkut pitqujaat imaa Inungnun Timiublutik Kavamatkunun Nunavunmun (GN) havaklugit, tutqighaqlugit munarilugillu iglutigut pinahuarutit taimaali tunihijaamingnik ihuaqtumik aalakiinik akiliruminaqtunik iglutigut pijaghanik ilagiiktunun atautinunlu Nunavunmi.